Geldsake: Voorsorg vir alleen wees

Julle is dalk gelukkig getroud, maar tref liewer voorsorg – jy kan dalk onverwags op jou eentjie wees

VERLEDE week het ons gesels oor hoe om te beplan vir die moontlikheid dat die broodwinner sy/haar inkomste verloor. Maar wat gebeur as julle skei of een van julle sterf? Dis belangrik om die volgende dinge reeds in plek te hê, vertel Charné van der Walt van Lemons into Lemonade

Financial Planners.

1. JUL VOORHUWELIKSE KONTRAK

Sorg uit die staanspoor jy verstaan die finansiële implikasies van jul voorhuwelikse kontrak (VHK): Buite gemeenskap van goed kan met of sonder aanwas wees. Sonder aanwas beteken jy en jou gade se bates (dit wat julle in die huwelik inbring) bly jul eie. Skei julle, het julle nie werklik aanspraak op mekaar se bates nie. Julle kan dalk wel vir enige gesamentlike huishoudelike skuld aanspreeklik wees. Elkeen het ook sy eie boedel, en die ander erf nie outomaties nie, tensy jy as ’n begunstigde gelys word. Met aanwas beteken julle behou jul eie voorhuwelikse bates, maar bates wat binne die huwelik versamel word, word verdeel. As jy ’n boedelbegunstigde is, kan jy ook jou maat se bates erf as hy/sy sterf. As ’n VHK nie aanwas stipuleer nie, word aanwas outomaties ingesluit. Binne gemeenskap van goed beteken al jul besittings is gedeelde eiendom (behalwe spesifieke uitsluitings in die VHK). Met egskeiding en dood word jul boedel as een gesamentlike boedel gesien. Julle het dan ewe veel reg op jul besittings, maar is ook saam vir alle skuld verantwoordelik. As julle sonder ’n VHK trou, sal jul huwelik wetlik as binne gemeenskap van goed beskou word.

2. JUL EIENDOM

Charné beveel aan dat eiendom in albei se name geregistreer word al kwalifiseer net een vir die verband. Sou julle skei of een sterf, is die huis ’n gesamentlike bate waarop albei geregtig is ongeag die huweliksbedeling.

3. BESPREEK JUL GELDSAKE SAAM

Weet van meet af aan wat met mekaar se finansies aangaan. So voorkom julle onaangename verrassings indien julle sou skei of een sterf en sal jy weet wat die noodsaaklike koste is en hoe om dit verder te bestuur. Gesels dus oor jul inkomste, onkoste en wie vir wat betaal (byvoorbeeld skoolgeld, eiendoms- of motorpaaiemente, telefoonrekenings, mediese uitgawes en kruideniersaankope). Weet ook wat jul kort- en langtermynversekering dek, en hoeveel skuld julle het.

4. AS JY SKEI

Die ouer wat die onderhoud kry, skik dikwels vir ’n te lae jaarlikse persentasiestyging, sê Charné. Neem die volgende in ag as jy skik: Uitgawes vir kinders styg soos hulle ouer word. Jaarlikse inflasie op mediese en opleidingskoste is selfs hoër as die inflasie op byvoorbeeld kos- en petrolpryse. Vra ’n finansiële beplanner om vir jou akkurate toekomsprojeksies oor sulke kostestygings te maak. As jou huweliksmaat lid van ’n pensioenfonds is en jy nie, is jy wetlik op ’n deel van die lid se aftreegeld geregtig. Maar onthou, jou eks moet steeds lid van die voorsorg-, pensioen- of bewaringsfonds wees op die datum wanneer die egskeiding bekragtig word. Prokureursdienste is nie gratis nie – vra verskeie prokureurs vir kwotasies. Hoewel die onderhoudshof billiker kan uitwerk, kan dit ’n tydrowende proses wees. Neem dus verlof by die werk vir die hoftyd. Wees voorbereid om eenvoudiger te leef. Al kry jy onderhoud, gaan jy jou eks se inkomste kwyt wees. Beplan geldelik daarvoor. Jou eks moet binne drie maande van die egskeidingsdatum as begunstigde uit jou testament verwyder word, anders gaan hy/ sy steeds erf as jy sterf sonder om jou testament by te werk.

5. NÁ STERFTE

Jou eie bankrekening is belangrik – al bêre jy net jou noodfonds daarin. Volgens die Boedelwet mag niemand beheer oor die bates en laste van ’n oorledene neem sonder ’n amptelike aanstellingsbrief deur die meester van die hooggeregshof nie. Dus vries banke alle rekenings wat deel van ’n bestorwe boedel is al is dit jou en jou lewensmaat se gesamentlike rekening. ▶ As julle binne gemeenskap van goed getroud was, word jul hele boedel beredder. Die eksekuteursgeld word op die hele boedel betaal en kos dus meer as wanneer julle buite gemeenskap van goed getroud was en die boedels apart beredder word. Dié koste moet kontant betaal word. ▶ Oorweeg dit om begrafnisdekking by jou lewenspolis in te sluit, sê Charné. Jy kan dit vir belangrike uitgawes buiten jou gade se begrafnis gebruik.