Diere: Noodhulp vir troeteldiere
KATTE en honde doen dikwels geringe beserings op waarvan sommige tuis behandel kan word. Hier is raad oor wat om te doen en wanneer jy hulle veearts toe moet neem.
OPPERVLAKKIGE SNYWONDE
Spoel die wond af met water, ’n ligte soutoplossing (sout is antibakterieel) of ’n ligte oplossing van Hibitane, wat by die meeste veeartse beskikbaar is. “Moenie antiseptiese middels of enige mensemedikasies vir jou troeteldier gebruik nie,” sê dr. Bronwyn Leverton, ’n Kaapse veearts. “Nievoorskrifmedikasie wat jy dink veilig is, kan dodelik vir jou troeteldier wees.” Dettol sowel as parasetamol is byvoorbeeld albei uiters giftig vir katte.
Die meeste oppervlakkige wonde kan oopgelos word om te genees sonder dat ’n mens salf hoef aan te wend. “Laat jou hond of kat maar toe om hul wond te lek; dis hul natuurlike instink, en hul speeksel bevat antibakteriese eienskappe. Hulle moet dit net nie oormatig lek nie.”
Oppervlakkige wonde verg gewoonlik nie ’n antibiotikum nie. As jy twyfel, laat die veearts ondersoek instel, sê sy.
In geval van bloeding, druk drie tot vyf minute ferm op die wond. As die bloeding aanhou, gaan veearts toe vir steke. “Die kop en tone bloei as ’n reël baie, maar dit lyk dikwels erger as wat dit is.”
Beserings van geroeste spykers vereis nie ’n klem-in-die-kaak-inspuiting soos met mense nie. “Ons ent nie daarteen in nie. Honde en katte is baie meer bestand daarteen as mense.”
MOET LIEWER NIE . . .
Enige wonde aan die borskas of maag spoel nie; laat ’n veearts dit eerder ondersoek. ’n Verband of klemverband oor ’n wond plaas nie. “Verbande of klemverbande wat tuis aangesit word, doen dikwels meer kwaad as goed,” sê Bronwyn. “Dit kan te styf wees of ontsteking in ’n wond hou wat liewer oop moes gebly het. Vra die veearts se raad.”
BYTWONDE
Dit kan misleidend wees, waarsku sy. “Die stukkende wond lyk dalk gering, maar ’n bakteriële infeksie kan op ’n dieper vlak posvat weens ’n ‘infeksieinspuiting’ wat deur die ander dier se vuil tande veroorsaak word.”
Bytwonde kan ook breukbeserings veroorsaak. “Dit kan onsigbaar vir die eienaar wees, want daar is dalk geen stukkende vel nie, maar dit kan ernstig en pynlik wees. Raadpleeg die veearts.”
VERSTUITINGS/BREUKE
Daar is geen eenvoudige toets wat jy tuis kan uitvoer vir ’n verstuiting nie. ’n Veearts moet dit ondersoek om vas te stel of dit ’n eenvoudige verstuiting of dalk ernstige ligamentskade is omdat dit dieselfde lyk.
Gewoonlik sal ’n dier met ’n breuk geen gewig op die aangetaste ledemaat sit nie, sê Bronwyn. “Die beste is om X-strale te laat neem om te sien of daar ’n breuk is en of dit ’n sagteweefselbesering is.”