PREMIER VIR ’N KRISIS
Dit lyk of Nieu-Seeland se gewilde leier deur niks ontsenu kan word nie – nie eens die pandemie of ’n aardbewing stuit haar koelkop benadering nie
SY HET pas haar land suksesvol gelei deur die grootste krisis van die afgelope dekades, die wêreldwye COVID-19pandemie, toe ’n aardbewing die hoofstad van Nieu-Seeland tref – net toe Jacinda Ardern besig was met ’n regstreekse onderhoud uit die parlement. Maar moenie dink die 39-jarige premier het daar in Wellington van skok versteen of vervaard rondgeskarrel om skuilplek te soek nie. Nee, terwyl die wêreld letterlik om haar wankel, het sy so kalm en koelkop gebly soos haar landgenote haar al leer ken het.
“Ons het ’n effense aardbewing hier, Ryan. Nogal ’n heel skaflike skudding,” het sy vir Ryan Bridge, aanbieder van die oggendnuusprogram Newshub, gesê en glimlaggend om haar gekyk.
Dit was kort voor agt op Maandagoggend 25 Mei toe die aardbewing van byna 6 op die Richterskaal dwarsoor die land van die silwervaring gevoel is. Tog het Jacinda die TV-aanbieder verseker hy hoef hom nie te bekommer “as jy dinge agter my sien beweeg nie – die Beehive (soos die parlementsgebou bekendstaan) beweeg meer as die meeste ander geboue”, het sy verduidelik.
“Ons is oukei. Ek is onder geen hangende ligte nie. Dit lyk of ek in ’n struktureel sterk plek staan,” het sy optimisties verklaar en bloot voortgegaan met die onderhoud.
Ver buite haar land se grense is Jacinda daarna opnuut as een van die indrukwekkendste wêreldleiers bestempel. “Pretty cool PM,” het ’n aanbieder van die Amerikaanse nuusdiens CNN verklaar toe ’n video van die gebeure op dié nuuskanaal uitgesaai is.
Toe ander joernaliste haar op ’n COVID19-mediakonferensie vra wat tydens die aardbewing deur haar gedagtes geflits het, het sy droogweg opgemerk: “Wat deur my kop gegaan het, is: Is jy ernstig!?”
Een Kiwi-kommentator het daarna opgemerk: “Terwyl baie mense onder beddens en tafels ingeduik het, het ons premier die aardbewing bloots gery.” ’n Ander het getwiet: “Premier Jacinda Ardern reageer op ’n aardbewing soos ek en jy op ’n muskiet sou reageer.”
DIE vrou wat in November 2017 Nieu-Seeland se jongste leier in 150 jaar geword het en hul derde vroulike premier, is gewilder as ooit nadat sy ’n streng inperking suksesvol in dié land met sy bevolking van 5 miljoen mense geïmplementeer het.
Net so bedaard as wat sy op die aardbewing gereageer het, het sy gebly terwyl die COVID-19-pandemie in haar land gewoed het.
Met die slim gebruik van sosiale media en die ware empatie van ’n ma met ’n kleuter, kon sy die Nieu-Seelanders oorreed om dadelik strawwe inperkingsmaatreëls te aanvaar. Sy het ook gereeld ’n goeie skeut humor ingespan, soos toe sy die paashaas en tandefee as “noodsaaklike werkers” bestempel het om die kleinspan in die begindae van die inperking te troos.
Haar deernis en gebrek aan pretensie tydens regstreekse Facebook-uitsendings uit haar tuiste in Auckland het ’n aar by haar landgenote raak geboor. “Wees sterk; wees meelewend,” was haar boodskap.
Teen einde April kon Nieu-Seeland reeds verklaar hulle het die interne verspreiding van die coronavirus hokgeslaan. En teen druktyk was die virus al feitlik uitgeroei, met nog skaars twee dosyn aktiewe gevalle in die land. Net sowat 1 504 gevalle is teen druktyd daar aangemeld en net 21 lewens is deur die virus geëis.
Met haar vinnige, ferm optrede in dié krisistyd het Jacinda vir baie die toonbeeld van ’n onverstoorbare leier geword. Die Nieu-Seelandse premier “bied nou vir die meeste Westerse politici ’n meestersklas in krisisleierskap”, reken dr. Suze Wilson, ’n kenner van uitvoerendebestuurontwikkeling aan die Massey-universiteit in Auckland.
’n Kiwi-komediant het al gekla Jacinda se amperse engelstatus maak sy werk eintlik moeilik. Sy is eenvoudig so gaaf, “om met haar die spot te dryf voel amper soos om ’n babahondjie te treiter”.
Nog voor die pandemie het haar sorgsame leierskapstyl en “politics of kindness” – soos ontleders dit noem – bewondering afgedwing.
Verlede jaar is sy wyd geloof vir haar
versoenende optrede ná die e skietaanvalle op twee moskees s in Christchurch waarin alte- saam 51 mense dood is. Onmid- dellik ná die terreuraanvalle het t sy haar meegevoel met die e Moslemgemeenskap betuig en op TV verklaar: “Hulle is ons. Die mens wat hierdie gewelddade gepleeg het, is nie ons nie.”
JACINDA het in Murupara aenMor en Morrinsville op Nieu- Seeland se Noordeiland grootgeword. Haar ouers, Ross, ’n oudpolisieman en diplomaat, en Laurell, ’n restaurantwerker, was streng Mormoons, maar Jacinda het in haar vroeë 20’s dié godsdiens laat vaar.
Sy het al vertel sy was op skool baie pligsgetrou en, aldus haar vriende, die “aanvaarbare bleeksiel” op hoërskool.
Haar ma onthou Jacinda het van jongs af ’n sin vir geregtigheid gehad. Op agt het sy ’n “Happy Club” vir terneergedrukte meisies in haar klas begin, met reëls dat hulle mooi dinge vir mekaar moet sê.
Op 17 het sy by die Arbeidersparty aangesluit en op 28 het sy parlementslid geword, in daardie stadium Nieu-Seeland se jongste een.
Al was sy nege jaar later haar party se onderleier, het sy skynbaar geen ambisie gehad om partyleier te word nie, wat nog te sê premier.
In daardie stadium was ’n ander mikpunt boaan haar agenda – om saam met haar lewensmaat, Clarke Gayford, ’n bekende TV-persoonlikheid in Nieu-Seeland, met ’n gesin te begin.
Maar ’n paar maande later het die ongewilde Andrew Little, toe die partyleier en ook die opposisieleier, Jacinda gevra om die leisels by hom oor te neem.
Sy hetmet het met oorgawe ingespring om omdie die kwynende Arbeidersparty te red. Twee maande later, in September 2017, het sy die algemene verkiesing gewen. In haar veldtog wat as “meedoënloos positief ” bestempel is, het sy op onderwyshervorming, armoede en geestesgesondheid gefokus. Dit was ’n taai verkiesing en sy moes ’n koalisie met die konserwatiewe New Zealand First-party vorm. Maar vandag twyfel niemand oor wie die gewildste in Kiwi-politiek is nie.
Premier of nie, haar droom om ma te word was nie vergete nie. In Junie 2018 is Jacinda en Clarke se babadogter, Neve Te Aroha, gebore. Daarmee het die NieuSeelandse premier die enigste vrou naas die eertydse Pakistanse premier Benazir Bhutto geword wat ’n baba gekry het terwyl sy regeringshoof was.
Clarke, ’n seebewaringsaktivis wat w onder meer ’n hengelprogram gr aanbied, het sy TVverpligtingsve afgeskaal om klein NeveNe (nou 2) te versorg. Haar naam na is ’n verengelsing van die Ierse Ier naam Niam, wat “stralend” beteken, be en haar tweede naam, Te Aroha, is die Maoriwoord vir “liefde”. Te Aroha is ook die naam naa van ’n berg naby Jacinda se tuisdorp. tuisdorp
Oor die wêreldbekende vrou met wie hy die afgelope sewe jaar ’n verhouding het, het Clarke al gesê: “Sy is beslis die beste ding wat nog met my gebeur het. Ek het nie geweet wat harde werk beteken tot ek gesien het wat sy daagliks doen nie. Sy sal soggens 20 voor ses ’n onderhoud doen en drie vergaderings agter die blad hê teen die tyd dat ek my roereier geëet het.”
Toe Neve drie maande oud was, het Jacinda die baba saamgeneem New York toe, waar sy haar eerste toespraak by die Verenigde Nasies gelewer het. Sy wil moederskap vir politici “normaliseer”, het sy al aan CNN gesê. Sy is immers self ’n werkende ma – een wat vir niks stuit nie, nie eens ’n aardbewing of ’n wêreldwye viruspandemie nie . . . ■