BEDREIG DEUR ’N VLAMMEHEL
Diere is die slagoffers van brande sonder ophou in die Brasiliaanse reënwoude – en die mensdom is dalk die volgendes wat daaronder sal ly
IN DIE stad aan die rand van die enorme woude van die Amasone klou Xita, ’n piepklein apie met hartseer bruin ogies, haar pasgebore kleinding styf vas. Albei veg om hul lewe. Besorgde veeartse in ’n kliniek in Porto Velho, Brasilië, vermoed die apies is die slagoffers van die verwoestende brande in die wêreld se grootste en belangrikste reënwoudstelsel. Hulle is klaarblyklik deur ’n motor raak gery toe hulle voor die vlamme gevlug het.
“Sy is skreeuend, bloedbesmeer en getraumatiseer hier aangebring,” vertel Carlos Henrique Tiburcio, die eienaar van die kliniek, terwyl hy die diertjies in ’n klein wit lap toedraai.
Hy en sy span doen alles wat hulle kan om diere van die Amasone te red van die nimmereindigende brande wat die afgelope jare deur veeboere, houtkappers en eiendomspekulante gestig word.
Die brandstigting is ’n verwoestende manier om die woud vir eie gewin te ontbos. Sterk winde veroorsaak dan ook wegholbrande wat op droë plantmateriaal teer.
Die Amasone se unieke diere is die groot slagoffers en word dikwels beseer of sterwend na Carlos-hulle gebring. Die kliniek se vier vrywilligers het hul hande vol.
“Dié tyd van die jaar, wanneer brande ’n voortdurende bedreiging is weens die afwesigheid van reën, is die diere desperaat om van die brande te ontsnap. Hulle beland in die stad, waar hulle dikwels raak gery of gevang word,” sê Marcelo Andreani. Dit is sy werk om die beseerde diere in die stad te red en na die kliniek te bring vir versorging. “Mense se respek vir die natuur neem af,” kla Marcelo, wat vir die staat se omgewingspolisie werk.
Nadere ondersoek toon dat Xita, ’n Rondon-klouapie, ’n traumatiese breinbesering het. Sy word toegedraai en gevoed en haar toestand verbeter stadigaan.
Maar haar pasgebore kleintjie het nie oorleef nie.
BRANDE in die Brasiliaanse Amasone het in die eerste nege maande van 2020 met 13% toegeneem. Dis die ergste voorkoms van brande in hierdie reënwoudstreek, bekend as die groen longe van die planeet, in 10 jaar.
Satelliete het in September vanjaar 32 017 brande in die reënwoude van die land waargeneem. Dis 61% meer as in dieselfde maand in 2019, berig The Guardian.
In 2019 het verskeie staatshoofde die Brasiliaanse regering verdoem omdat die Amasone nie beskerm word nie.
Joe Biden, die aangewese Amerikaanse president, het die internasionale gemeenskap gevra om R300 miljard te bewillig om die vernietiging van die woude te keer. Hy het Brasilië ook met “ekonomiese gevolge” gedreig as die brandstigting nie bekamp word nie.
Die welvaart van die Amasone is belangrik vir ons planeet. Dis 8 miljoen vierkante kilometer groot – die hele Australië kan daarin pas. Die biodiversiteit van die streek is verstommend en uniek, berig The Conversation.
“Die woude absorbeer die oortollige koolstofdioksied in ons atmosfeer en help om die wêreld se klimaat en reënval te stabiliseer. As die brande in die Amasone
Carlos Henrique Tiburcio, eienaar van die dierekliniek in Porto Velho, behandel ’n valk wat voedselvergiftiging opgedoen het.
Ná die operasie neem een van die veeartse Linguaruda huis toe om haar beter te kan versorg. Daar besluit die dier die wasbak is die ideale rusplek.
Binne vyf dae het Linguaruda tot haar redders se vreugde genoeg aangesterk.
In ’n ongerepte deel van die woud laat hulle haar langs ’n grondpad vry, en sy klouter sonder huiwering oor die boomwortels en ander plantegroei.
Vir Carlos-hulle is dit dié oomblik wat alles die moeite werd maak.
“Ons persoonlike en professionele bevrediging is enorm wanneer ons daarin slaag om ’n lewe te red – veral wanneer ons dit regkry om ’n dier te rehabiliteer en na die natuur terug te neem.”
Binne minute sluk die woud Linguaruda weer in. Die span ry terug kliniek toe – daar is altyd nuwe pasiënte. ■