MYLPALE GESKRYF IN SWEET EN TRANE
■ ARTHUR NEWTON begin met sy eerste deelname en sege in 1922 sy heerskappy as die aanvanklike Comradeskoning. Maar die Springbokrugbyspeler Bill Payn sorg dieselfde jaar vir een van die mees vertelde Comradesstaaltjies: Bill – Arthur se gasheer die aand voor die wedloop – is ná ’n paar stywe doppe oorreed om ook deel te neem. Hy het in sy rugbytoks by die wegspring opgedaag, en by Hillcrest aangekom, eers die pas vir ’n speken-eiers-brekfis markeer. Nie veel verder nie het hy ’n uitnodiging vir hoenderkerrie van ’n mnr. Wade aanvaar. By Drummond het Bill die halfpadmerk met ’n bier by die hotel gevier. ’n Vrouetoeskouer het hom sy energievlakke help handhaaf met water, tee, lemoene – en perskebrandewyn! Dit het gewerk, want Bill was agtste. Die volgende dag het hy vir ’n rugbywedstryd uitgedraf – in tekkies, want hy het te veel blase gehad vir rugbystewels.
■ FRANCES HAYWARD was in 1923 die eerste vrouedeelnemer, maar haar inskrywing was geweier en sy het nie ’n medalje ontvang nie. Ander atlete en toeskouers het haar met ’n silwerteestel en ’n roosbak vereer.
■ DIE JAAR 1967 het waarskynlik vir die hartverskeurendste einde gesorg. Manie Kuhn is voor Tommy Malone oor die wenstreep nadat laasgenoemde op die nipper gestruikel het.
■ IN 1975 is die wedloop vir almal oopgestel en kon swart atlete en vroue ook amptelik deelneem.
■ IN 1989 het Sam Tshabalala vir Willie Mtolo geklop en die eerste swart wenner geword. Toe het die vyfmalige wenner Wally Hayward weke voor sy 81ste verjaardag sy laaste Comrades voltooi.
■ IN 1997 is die deelnemers, organiseerders en ondersteuningspanne geroer deur pres. Nelson Mandela se verrassingsbesoek.