WAT MOET EK WEET OOR AFTREEBELEGGINGS?

JY WIL seker maak dat jy genoeg voorsorg tref vir jou aftrede, maar selfs die taal wat mense in die finansiële wêreld praat, is vir jou verwarrend, wat nog te sê van al die opsies . . .

Toemaar, jy is beslis nie die enigste een nie. Ons kyk na die vier algemeenste spaarplanne en hoe dit werk.

PENSIOENFONDSE

Jy kan net tot ’n pensioenfonds behoort as jou werkgewer dit as ’n voordeel bied. Jy en jou werkgewer dra by tot die fonds, en die trustees besluit hoe om die geld te belê. Die bydraes is aftrekbaar van belasting. (Vra jou pensioenfonds en jou werkgewer se menslikehulpbronneafdeling vir inligting, of gaan na die Suid-Afrikaanse Inkomstediens se webtuiste by sars.gov.za.)

Kortom, die groei en inkomste van jou aftreegeld terwyl jy ’n lid van die fonds is, is belastingvry. Jy word eers belas wanneer jy toegang daartoe verkry.

WAT GEBEUR MET MY PENSIOENFONDS WANNEER EK AFTREE?

Jy mag ’n maksimum van een derde van jou spaargeld as ’n enkele kontantbedrag neem. Hierdie onttrekking word kwaai belas. Wat oorbly, moet gebruik word om ’n annuïteit te koop, wat elke maand tydens aftrede vir jou ’n bedrag uitbetaal. Die laasgenoemde bedrag word jou inkomste uit die annuïteit genoem en belas.

As jou totale pensioen minder as R247 500 is, mag jy alles op een slag onttrek, maar jy word steeds belas.

EN AS EK VOOR MY AFTREDE BEDANK?

Jy kan jou aftreespaargeld skuif na: jou nuwe werkgewer se pensioenfonds; ’n bewaringsfonds; of ’n uittree-annuïteitsfonds. As jy die volle bedrag oorskuif, is dit belastingvry. Jy kan ook tot ’n derde as ’n kontantuitbetaling neem, maar dit word kwaai belas.

VOORSORGFONDSE

’n Voorsorgfonds werk soos ’n pensioenfonds, maar dis belangrik om te weet dat die regulasies op 1 Maart 2021 verander het. Enigiemand wat voor dié datum aangesluit het, kon met aftrede of bedanking die hele bedrag (jou bydraes plus die groei daarop, bekend as die volledige liddeel) as kontant neem. Dit was ook nie nodig om ’n annuïteit as inkomste vir aftrede te koop nie.

As jy ná 1 Maart 2021 aangesluit het, geld die volgende reëls vir bydraes (plus groei): Jy kan net ’n derde van die fondsgeld as ’n enkelbedrag neem – die oorblywende twee derdes moet jy gebruik om ’n annuïteit te koop wat jou ’n maandelikse aftree-inkomste sal gee. Dis sodat mense nie hul aftreegeld te gou opgebruik nie. Soos met ’n pensioenfonds is die groei en inkomste terwyl jy ’n lid is belastingvry. Maar die dag as jy jou aftreegeld begin gebruik, word jy belas.

EN AS EK DIE MAATSKAPPY VERLAAT VOOR AFTREDE?

As jy bedank of afgelê word, sal jy (afhangend van die maatskappy se beleid) dalk jou aftreespaargeld uit die maatskappyfonds moet skuif – óf na jou nuwe werk se fonds, ’n bewaringsfonds of ’n uittreeannuïteitsfonds.

Jy kan ’n kontantuitbetaling neem as jy bedank, maar onthou: Jy sal belas word.

BEWARINGSFONDSE

Dis ’n aftreefonds ontwerp as bêreplek vir die pensioen- of voorsorgfondsgeld van werknemers as hulle voor aftrede ’n maatskappy verlaat. Hulle kan die geld belastingvry na die bewaringsfonds oordra.

As die geld uit ’n pensioenfonds na ’n bewaringsfonds geskuif word, is dit ’n pensioenbewaringsfonds. ’n Bewaringsfonds wat geld uit ’n voorsorgfonds ontvang, word ’n voorsorgbewaringsfonds genoem. Lede dra nie meer maandeliks by tot ’n bewaringsfonds nie, maar die geld word belê en groei steeds.

In die tyd wat jou geld in die bewaringsfonds is, kan jy eenmalig geld onttrek voor jy 55 is, maar jy gaan kwaai belas word. Daarna kan jy eers ná 55 toegang tot die res van die geld kry.

UITTREEANNUÏTEITE (UA)

Jy betaal maandelikse bydraes, gewoonlik deur ’n debietorder, maar dis onafhanklik van jou werkgewer. Jy kan die fondse kies waarin jy belê binne die perke van die aftreefondsregulasies (regulasie 28-fondse).

Talle beleggingsmaatskappye bied UA-opsies. Vergelyk hul fooie en prestasierekords, en raadpleeg ’n finansiële beplanner. Onafhanklike beplanners sal ’n konsultasiefooi vra, maar hoef nie enige kommissie uit jou belegging te verdien nie. ● As jy op 55 of ouer aftree, word jy toegelaat om ’n maksimum van een derde as ’n belasbare kontant-enkelbedrag te onttrek. Die balans moet gebruik word om ’n annuïteit te koop waaruit jy maandeliks ’n belasbare inkomste ontvang. As jou totale fondsbedrag minder as R247 500 is, kan jy die volle bedrag as ’n kontant-enkelbedrag neem – weereens belasbaar.

Onthou Om van werk te verander sal geen verskil aan jou UA maak nie aangesien dit onafhanklik van jou werkgewer is.

HOE VERSKIL ’N LEWENSANNUÏTEIT VAN ’N UA?

’n Lewens- of lewende annuïteit is ’n annuïteit wat jy met aftrede koop. Dit laat jou toe om jou geld ná aftrede te herbelê en die inkomste te kies wat jy uit jou aftreegeld wil ontvang.

JY KAN ’N KONTANTUITBETALING NEEM AS JY BEDANK, MAAR JY SAL BELAS WORD