AAN DIE STUUR: Vrou van Kaapse Vlakte leer ander om te ry
Sy het haarself bemagtig en skroom nie om dit vir ander te doen nie. ’n Mens het immers nie ’n lisensie daarvoor nodig nie .
sy is een van die dryfkragte agter ’n initiatief wat tans meer as ’n duisend vroue help om hul leerlinglisensie te slaag. Maar vir Jameelah Liedeman (48) van Kensington buite Kaapstad, wat as kind seksueel mishandel is en wie se seun ’n dwelmverslaafde is, gaan dit ook daaroor om vroue te help wat hulle in dieselfde situasies bevind.
Dié initiatief, wat in Januarie vanjaar in Tafelsig, Mitchells Plain op die Kaapse Vlakte begin is, spruit uit Jameelah se liefde vir die plek waar sy grootgeword het sowel as haar begeerte om terug te gee aan haar gemeenskap. Sy het dit begin met die hulp van Joanie Fredericks, die stigter van ’n plaaslike gemeenskapsorganisasie Now Empowering Achievable Dreams (NEAD). Benewens die klasse vir leerlinglisensie, gee Jamealah ook bestuurslesse vir 10 vroue wie se leerlinglisensie teen Julie verval en sy hoop om daarna rylesse vir meer vroue te gee. Die meerderheid van die vroue wat die klasse bywoon, is werkloos en Jameelah betaal tans die petrol vir die rylesse uit haar eie sak. Sy bied ses leerlinglisensieklasse per week aan. Vroue kan een keer per week klasse bywoon, maar daar is geen limiet op hoe lank hulle dit kan bywoon nie. Jameelah sê as sy 20 tot 30 vroue kan oplei om die klasse oor te vat by haar, sal dit haar meer tyd gee om rylesse te gee.
By die plaaslike gemeenskapsentrum in Tafelsig waar sy die klasse aanbied, sien jy jonk en oud en ’n paar vroue met hul kinders.“Met kinders wat verdwyn en verkrag word in ons gemeenskap, het ons die vroue aangemoedig om hulle saam te bring as daar niemand is om na hulle te kyk nie. Ons wou hê dit moes ’n familie, groep-ding wees waar ons mekaar kan help en die vroue is baie verdraagsaam met kinders wat hier rondspeel,”vertel Jameelah met ’n glimlag.
Wil ’n verskil maak
Terwyl van die vroue baie gefokus is op die vraestel wat sy pas vir hulle gegee het, vertel Jameelah daar is ’n verskil tussen die vermoë om te kan ry en om ’n vaardigheid te het vir ry.“Daar is soveel mense wat ek al gesien het wat gaan uitpasseer dan druip hulle omdat hulle net vir toetsdag opgelei is. Ek wou nog altyd mense oplei sodat hulle meer indiensneembaar is, deur seker te maak hulle is opgelei vir verder as die verkeersdepartement.”
Jameelah se loopbaan as bestuursinstrukteur het begin omdat sy“nie kan stilsit nie”. Sy sê sy het verveeld geraak met die adminwerk wat sy gedoen het. Toe sy in 2003 ’n advertensie vir ’n leerlingskap by Golden Arrow-busdienste sien, het sy aansoek gedoen en die geleentheid met albei hande aangegryp. Soveel so dat sy slegs twee jaar later die eerste vroulike busbestuursinstrukteur by Golden Arrow geword het. Sy moes twee keer harder as haar manlike eweknieë werk.“Dit was ’n uitdaging vir hulle om ’n vrou vir die eerste keer tussen hulle te het, meer so omdat ek twee jaar tevore een van hulle leerlinge was.”Dit was ewe moeilik vir haar om mans te leer bus ry aan die begin, vertel sy.“Baie mans het steeds gedink daar is niks wat ’n vrou hulle kan leer nie. Dit was ’n uitdaging vir my, maar ek het hulle laat verstaan‘kyk dít is my werk, dis waarin ek opgelei is so ek sal jou wys hoe dit gedoen word’”.
Sy klink streng, maar later wys sy hoe geduldig en kalm ’n bestuursinstrukteur moet wees toe Kuier haar vergesel op ’n ryles met Agnes Schippers (54). Dis Agnes se vierde les met Jameelah.“Ek was baie bekommerd aan die begin, maar sy het alles vir my verduidelik en my ontspanne
LINKS: Jameelah Liedeman en Agnes Schippers tydens ’n ryles. Jameelah is baie geduldig en kalm wanneer dit by die rylesse kom. s laat voel,”vertel Agnes. Tydens die les herinner Jameelah vir Agnes van alles wat sy moet doen en onthou. Al maak Agnes foute, soos om die clutch te vinnig te laat gaan en dus die kar vier keer laat vrek, bly Jameelah geduldig. Maar hoe bly sy kalm as iemand byvoorbeeld in ’n sloot gaan ry? Sy lag en kyk vir Agnes, want dié het een keer op die sypaadjie beland.“Ek glo nie daarin om op mense te skree nie. Dit gaan hulle meer senuweeagtig maak en ons in ’n erger situasie sit.”
Maak deure oop
Jameelah sê sy is geseënd met baie dinge in haar lewe.“Toe ek begin het met Golden Arrow, het ek net graad 10 gehad.”Sy het egter daarin geslaag om ’n sertifikaat in onderwys, opleiding en ontwikkeling sowel as ’n diploma in padvervoerbestuur te verwerf en talle vaardighede ontwikkel terwyl sy by Golden Arrow was. Toe sy in Junie 2015 haar werk gelos het, wou sy haar eie bestuurskool begin, maar dit was moeilik om haar voet in die deur te kry. Sy werk tans as ’n vryskut wat leerlingskappe fasiliteer en assesseer vir ’n nasionale maatskappy.
Haar doel met die initiatief is drievoudig. Sy wil die vroue van Tafelsig bemagtig, maar wil ook haarself van mishandeling in haar verlede genees en om daar te wees vir vroue wat deur dieselfde gaan. ’n Emosionele Jameelah vertel hoe sy as kind deur een van haar ooms en ’n neef seksueel mishandel is.“Twintig jaar gelede het ek my ma vir die eerste keer vertel en sy was platgeslaan. Ons het nooit weer daaroor gepraat nie totdat sy verlede jaar met kanker gediagnoseer is.”Haar ma het drie weke ná haar diagnose gesterf.
Sy sê een van haar ooms het haar aangemoedig om met die genesingsproses te begin. Sy het die opsie gehad om klagte teen haar oom en neef te lê of om hulle te konfronteer. Jameelah het die laasgenoemde gedoen deur briewe aan hulle te skryf. Sy het ook ’n blog begin waar sy haar ervaringe deel met die hoop om ander te help. Sy praat ook soms oor haar ervaringe in die klasse.“Dan kry ek boodskappe wat sê my woorde was baie bemoedigend, want dit en dit gebeur tans met my. Somtyds kry ek dames wat hier inloop met daardie uitdrukking op hulle gesig waar jy kan sien iets is nie lekker nie. Dan vra ek vir hulle,‘wat gaan aan? Kom ons praat nie oor wat ons vandag hier doen nie, kom ons praat oor jou’. Dan maak hulle oop teenoor my. Soos ek vir die dames sê, hulle moenie na my kyk as hierdie suksesvolle persoon nie, ek het dieselfde probleme wat hulle het,”vertel Jameelah, wie se 25-jargie seun verslaaf is aan dwelms en ook met ’n persoonlikheidsversteuring gediagnoseer is.
Jameelah dink reeds aan moontlike geleenthede vir die vroue wat uit die initiatief kan kom. Sy hoop om ’n maatskappy te begin waar van die vroue in diens geneem word en is ook in gesprekke met maatskappye oor moontlike werksgeleenthede nadat hulle ’n aantal vroue het wat hul lisensies geslaag het.“Hulle wil beter doen, maar het nooit die geleentheid gehad nie,” vertel Jameelah.
Op 63 is Latiefa Jabaar een van dié vroue. Dit is die eerste keer wat sy haar leerlinglisensie gaan skryf. “Ek wil myself uplift as ’n vrou. Ek verkoop ou klere in die town centre en moet ver loop met ’n groot sak. As ek my eie karretjie het, kan ek self ry en ander ook help. Ons moet daar wees om mekaar te help. Dis hoekom ek baie opkyk na Joanie en Jameelah.”
’n Lisensie maak deure en geleenthede oop of jy nou oud of jonk is, soos Tasneem January (20). Sy beoog om maatskaplike werk te studeer en weet ’n lisensie is een van die vereistes vir dié tipe werk.
Jameelah, oorspronklik van Mitchells Plain, is opgewonde oor die moontlikhede wat met die initiatief bereik kan word.
“Dit gaan nie oor my of om ’n naam vir myself te maak nie. Dit gaan oor dié dames en hul toekoms en ek weet ons gaan great dinge het wat hieruit gaan kom.”