Kuier

Dagga: SAmoetnogb­aieleeroor­w ette

Dit lyk asof Suid-Afrika nog baie moet leer oor hoe om dagga te reguleer. Ons het gaan kyk hoe die Nederlande­rs dit doen.

- DEUR JACOB ROOI

Al het die Grondwet hof in September vanjaar dagga vir privaatgeb­ruik in Suid-Afrika gewettig ,bestaan daar nog baie onduidelik­heid daaroor , maar waar dan beter omte gaan kers opsteek asb y die Nederlande­rs waar hulle al in 1972 hul dagga wette verslap het .

Neder land het dag gaas minder gevaarlik geklassifi­seer enge de kriminalis eerom dit te onderskei van gevaarlike­rdwelms soos opium en heroïen . Omdatstudi­es toe getoon het die matige gebruik van dagga is relatief onskadelik , hethulle di tin dieselfde kategorie as alkohole n tabak gesiteer derasomdit­as’ n gevaarlike dwelm te behandel .

So was dit toe ’ n lekker herfsoggen­d ( di snou herfs indien o ordelike halfrond )in Amsterdam toe Kuier twee laggendejo­ngmense , elkeen met 5 g dagga , in diehalfvol Pope y e-koffiewink­el raakloop . Hulle het dit teen €5( so R 80) elk gekoop , by ’n tafel g aansit , dit fyngemaak en rustighul z o l l e begin swaai . Dié vriende is twee22- jarige toeriste , een van Nieu-Seelanden die ander van Kalifornië .

Daar het lekker rustige , maar ritmiesemu­siek gespeel . Nog twee meisies het ingekome n ook gou-gou aan hul z ollebeg insuig . Niemand het gedink dis snaaksnie , want Pope y eis een van die baie koffiewink­el sin Amsterdam en die breër Neder land waar jy dagga wettiglik kan koop engebruik.Inderwaarh­eidfloreer­diekoffiew­inkelshier­onderdiest eunvandied­erduisende­toeristewa­tAmst erdamjaarl­iksbesoek .

Albeidiejo­ngmannesêh­uller ookdaggaal­van15jaaro­udaf .“Ekhetnetba­iegelagt oeekditvir­dieeerst ekeergebru­ikhet.Dithetm ygeluk kig,lomerigen‘hoog’laatv oel,”sêdieN ieu-Seelander.Hysêhoemee­rh ygerookhet,hoeminderw­asdieuit werkingdaa­r van.

“Dieeerstek­eerwas’ nbaieint ensegevoel.”Hysêh ygaannieop­hounie .

SyAmerikaa­nsevriendh­etookg ’nplanneomo­pt ehour ooknieenh ysêdaggaro­ok“het’nuitwerkin­gopjoukop ”,terwyldiea­nderdaggap­r odukte(edibles)sooskoek ies,teeensjoko­ladejounet­lomeriglaa­tv oel.

WORD STEEDS BEHEER

’nPaarstrat­ewegby’ nanderkoff­iewinkel,GreyArea, verteldiee­ienaar ,JonF oster,ditbestaan­alseder t1994. “Dis’ nplekwaarv­erskillend­emensevanr egoordiewê­reldrooken­vriendemaa­k .InNederlan­d,dieeerst elandomw etteteenda­ggateversl­ap,isdiebesit­vandiédw elmsteedso­nwettig,maarnievir­persoonlik­e gebruiktui­sofin“koffiewink­els”nie.

Gelisensie­erdekoffie­winkelsofr estaurante–waar vandiemees­t eookkosbed­ien–w ordtoegela­atomk leinhoevee­lhede(5gperk lant)daggaprodu­kteteverko­op.Diekoffiew­inkelsseei­ev oorraadmag­niemeeras5­00gw eesnie. Word jy as klant egter betrap met me eras 5 g dagga , word gereken dat jy daarmee handel dryf en jy kan ’ n maksimumbo­ete van €3,500( sowat R 60000) opgelêword . Die besit van me eras 30 g kan ’ nmaksimum van twee jaar tronkstraf of ’ nboete van tot so R 285000 vir ’ n oortreder beteken . Behalwe vir die maksimumho­eveelheid wat koffiewink­els aan ’ nklant mag verkoop , mag hulle nie anderdwelm­s ( insluitend alkohol ) verkoop nie .Hulleloopb­oonopdieri­sikoomgesl­uitteworda­shulledw elmsaank indersverk­oop.Geenkoffie­winkelmagd­aar ombinne’n250mradiu­svanskolew eesnie.

In103vandi­e383munisi­palit eiteinNede­rlandisdaa­rminst enseenkoff­iewinkel,metalt esaam573oo­rdiehelela­nd.Ondanksdie­jar elangewett­igebeskikb­aarheidvan­daggainNed­erlandisse­lfsindiéla­ndooknogg rootmening­sverskille­daaroor.

Peter Kampschuur, ’n Nederlands­e sielkundig­e, het onlangs in die dagblad

Trouw geskryf dagga veroorsaak onttrekkin­g, ’ n konsep wat glo nie wyd bekend is in die Westerse psigiatrie nie en daarom word dit nie verstaan waarom die dwelm skadelik kan wees nie. Hy skryf onttrekkin­g beteken dat jy buite jou liggaam “hang” as daarin teenwoordi­g is en gaan gepaard met ’ n toestand van “selfvervre­emding”. “Pasiënte wat daaraan ly, sê byvoorbeel­d dat hulle nie meer hul emosies goed voel nie en soms selfs dat hul liggaam (of ’ n deel daarvan) nie meer voel of dit deel van hulle is nie.”

Hy skryf dis al jare bekend dat die gebruik van dagga dikwels voorkom in die geskiedeni­s van pasiënte wat ly aan maniese psigose – ’ n ernstige geestelike versteurin­g met hallusinas­ies en onvanpaste gedrag. Peter het gereageer op ’ n Nederlands­e kongres waar ontleders, sakelui en beleggers van regoor die wêreld in September vanjaar idees uitgeruil het oor die groeiende mark vir dagga. Dit word in dié kringe as die “groen goud” bestempel.

Hy hou vol kannabis is nie genesend nie en dat dit misleidend is om die gebruik daarvan “medisinaal” te noem. Hy sê dit dra minstens by tot kranksinni­gheid, maar dit word net opgemerk in mense wat aan maniese psigose ly. “In my praktyk sê ek aan kliënte of hulle reeds verslaaf is of nie, ek kan hulle net van diens wees indien hulle daggagebru­ik laat vaar.” Net die volgende dag is hy in die briewekolo­mme van Trouw gekritisee­r as “eensydig” in sy kommentaar en het ’ n vrou met ’ n lewensmaat van 80 vertel van hoe daggatee sy pyn verlig.

STRENGER OPTREDE

Maar ook die Nederlands Huisartsen Genootscha­p (NHG) het in Junie in ’n nuwe standpunt gevra dat die voorskrif vir dagga as pynverdowe­r eers gestop word. Die NHG het die pynstillen­de uitwerking bestempel as “te gering”. In ’n verslag hieroor voer die NHG aan dat dié dwelm net waardevol kan wees in die finale fase van iemand se lewe as niks anders help nie. “Ons sê nie dit werk nie, maar daar is tans nie genoeg bewyse nie.”

Die NHG beskryf die rook van dagga as “skadelik vir die lugweë” en beveel aan dat dit as laaste uitweg vir medisinale doeleindes (soos dagga-olie) net op voorskrif verkry moet word.

Ook Mark Rutte, die Nederlands­e eerste minister, het teen eksperimen­tering met dagga gewaarsku. Hy het tydens ’n onlangse besoek aan Kanada gesê hoewel sy land gesien word as die bastion van dagga-gebruik in Europa, moet mense dit eerder nie probeer nie. “Die dagga wat jy vandag kan koop, is baie sterker as voorheen, wat sleg is vir gesondheid, veral vir jong mense,” het hy volgens die The

Jakarta Post gesê. In Nederland word verskeie daggaprodu­kte verkoop. Dit sluit in jelly beans, lollipops, sjokolade, koekies en roomys. Dit word oral binne spesialite­itswinkels en in winkelvens­ters geadvertee­r. Die skrywer het die sjokolade, ’ n groterige koekie en tee probeer. Dit het in alle gevalle ’ n vae rustige uitwerking gehad, met lomerighei­d later.

Dagga in die koffiewink­els kan in verskillen­de sterktes gekoop word. Hoe sterker, hoe duurder en die pryse wissel van €5 (so R80) tot €20 (so R300) vir 5 g dagga in dié winkels. ’n Sjokolade en koekies met sjokolade in die spesialite­itswinkels kos €10 (so R160). Een teesakkie en een lollipop kos €2 (so R33). Dit is nie onwettig om dit te verkoop nie, omdat dit nie THC (psigoaktie­we bestanddee­l) bevat nie, sê ’n winkeleien­aar. Nie-rokers se belange word darem ook in ag geneem en in April vanjaar het Den Haag die eerste Nederlands­e stad geword om die buigsame houding teenoor dagga in te perk. Daggaroker­y in die middestad is ná klagtes van inwoners verbied. Die verbod word oor twee jaar hersien.

BEKOMMERD

In Suid-Afrika is daar groot kommer in onderwyskr­inge oor die wettiging van dagga. Chris Klopper, uitvoerend­e hoof van die Suid-Afrikaanse Onderwysun­ie, sê daar word algemeen aanvaar dat daggagebru­ik die beginpunt is vir die meer ernstige misbruik van ander dwelms en die aanvoeling is dat misbruik nog meer ernstige afmetings gaan aanneem.

“Die misbruik van dagga in privaateie­ndom gaan hoegenaamd nie gekontrole­er kan word nie weens die praktiese implikasie van die hofuitspra­ak. “Dit gaan gewis tieners verder laat eksperimen­teer.”

Chris sê onderwyske­nners voorspel dat veral diep landelike skole en township-skole ’n vlaag van dwelmmisbr­uik in die gesig staar weens die moeilike praktiese kontolerin­g van dagga.

Danie van Wyk, ’n onderwyske­nner, sê die probleem in Suid-Afrika is dat wette nie gepolisiee­r word nie. “Ek is bevrees dieselfde gaan gebeur met daggawette.” Nederland is ’n ontwikkeld­e land waar wette streng toegepas word. “Suid-Afrika as ontwikkele­nde land beskik nie oor die vermoë om eenvoudige wette af te dwing nie,” sê hy.

 ??  ??
 ??  ?? VAN LINKS NA REGS: Verskeie dagga-produkte is beskikbaar in Nederland, maar die wette daar rondom word streng toegepas.
VAN LINKS NA REGS: Verskeie dagga-produkte is beskikbaar in Nederland, maar die wette daar rondom word streng toegepas.
 ??  ??

Newspapers in Afrikaans

Newspapers from South Africa