Toe & nou:
Oor die jare het diskriminasie op grond van velkleur baie lewens verwoes en dit is vandag steeds ’n probleem. Leer meer oor rassisme en kolonialisme. Deur jaydey sass
Diskriminasie op grond van velkleur
RASSETEORIEË
Teorieë oor ras – dat een ras beter is as ’n ander – was wyd verspreid in die 19de eeu en is wyd toegepas oor die hele wêreld. Die onwetenskaplike basisse waarop die teorieë gegrond was, is verkeerd bewys deur moderne genetiese navorsing. Dié navorsing bewys daar is geen“rasverskille”tussen mense nie. Die destydse teorieë is deur mense opgemaak om diskriminasie te regverdig. Dié teorieë het gelei tot vooroordeel, stereotipering, verlies aan waardigheid en die ontmensliking en misbruik van sekere mense om kolonialisme, diskriminasie en massamoord op grond van ras te regverdig.
WAT BEPAAL JOU VELKLEUR?
Jou velkleur bepaal nie enige eienskappe van jou as mens nie. Jou velkleur word hoofsaaklik bepaal deur die pigment melanien.
Melanien is ’n donkerbruin pigment wat jou liggaam maak om jou vel teen die beskadigende strale van die son te beskerm of om genoeg sonlig in te laat sodat jy vitamiene D kan maak. Die hoeveelheid melanien wat jou liggaam maak, kan ook van jou ouers oorgedra word.
KOLONIALISME 15DE EEU
Dit is die beheer van een mag oor ’n afhanklike area of mense. Dit kom voor wanneer een nasie ’n ander een onderdruk en hul plek teen hul sin oorvat. Hulle onderdruk die bevolking en buit dit uit terwyl hulle dikwels hul eie kultuur, geloof en taal op die bevolking afdwing.
Moderne kolonialisme het in die 15de eeu begin. Portugal het na nuwe ruilhandelroetes en samelewings buite Europa gesoek. In 1415 het hulle Ceuta, in Noord-Afrika gekolonialiseer en dít het aangehou tot 1999.
Hierna het Spanje, Engeland, Nederland, Frankryk en Duitsland ook begin plekke oorneem en by mekaar probeer afvat.
Kolonialiseerders was veral geïnteresseerd in wat hulle uit die kolonies kan kry, soos natuurlike hulpbronne en ook mense (slawe). Mense is uit hul eie lande regoor die wêreld gevat en gehandel sodat hulle vir ander mense as slawe kan werk.
Suid-Afrika is in 1652 gekolonialiseer deur die Nederlanders van die Verenigde Oos-Indiese Kompanjie.
Die impak van kolonialisme sluit in die agteruitgang van die omgewing, verspreiding van siektes, ekonomiese onstabiliteit en menseregteskendings.
RASSISME 20STE EEU
WAT IS RASSISME?
Dit wanneer daar geglo word dat mense in aparte en eksklusiewe groepe verdeel kan word wat“rasse”genoem word; dat daar ’n verbinding is tussen hul voorkoms, gedrag, intellek, moraliteit en ander eienskappe; en dat sommige rasse verhewe is bo ander.
Die idee van ras het verwoestende gevolge op die wêreld en veral onderdrukte groepe gelei.
Dit het gelei tot die Nazi-party (vanaf 1933) in Duitsland se instelling van sistemiese diskriminasie, vervolging van Jode (en uiteindelik massamoord), Roma en Sinti (sigeuners) en Duitsers met ’n donker velkleur.
In Noord-Amerika en Suid-Afrika is mense in rassegroepe verdeel en hulle moes apart gehou word; hulle moes hul eie gemeenskappe bou; en hulle mag nie trou en saam kinders hê nie. Rassegroepe wat as laer as die wit heerskap gesien is, is erg teen gediskrimineer en geleenthede en vryheid geweier. Alles bloot op grond dat hulle tot ’n“laer ras”behoort.
RASSISME NOU
Selfs ná die afskaffing van apartheid en onwettige verklaring van diskriminasie op grond van iemand se velkleur om mense se regte te beskerm, bly dit steeds vas in baie mense se denke en geloofstelsel.
Rassisme manifesteer deesdae grotendeels in enige, vooroordele (bewustelik of onbewustelik) wat wit mense bevoordeel en ander mense benadeel of nie ewe veel bevoordeel nie. Dit kom voor in stereotipering, beleide, toegang tot dienste soos gesondheidsorg, ekonomiese geleenthede, magsposisies, opvoeding, regstelsel, vooroordeling, salarisverskille en baie meer. Voorbeelde hiervan is gebeure soos swart mense wat geteiken en vermoor word deur polisie in Amerika (en daarom die Black Lives Matter-beweging); die toesnouing van rassistiese benamings regoor die wêreld; en beleide oor hare wat swart leerders benadeel, wegwysings van skole op grond van velkleur en onregverdige behandeling van mense wat nie wit is nie, is nog wydverspreid in Suid-Afrika.
HET JY GEWEET? • Niemand word ’n rassisties gebore nie. Dit hang van jou opvoeding af. Dis ook waarom dit ’n sosiale samestelling is.
• Rassistiese benamings word gebruik om mense te onderdruk en mag nooit gebruik word nie. • Die hoofdoel van kolonialiseerders was om hulself en hul lande te verryk.