Tabak-oes ‘verstommend’ ten spyte van droogte
Die afgelope seisoen se tabakoes het alle verwagtinge oortref, veral in die lig van die droogte.
“Dit was een van die moeilikste seisoene wat ek nog ooit beleef het,” sê Chris Botha, wat 30 jaar lank in Matjiesrivier geboer het. “Tog is ek verstom oor die goeie tabak-oes wat ten spyte van die moeilike omstandighede gelewer is.”
Volgens Botha was die uitdagings die voortslepende droogte, 40% minder reënval en beskikbare water, fluktuasie in temperature, en ‘n haelbui wat 20% van die oes vernietig het.
“Die droogte duur nou al twee seisoene – reënval was 40% minder, wat gelei het tot 40% minder water in die bergstrome wat vir besproeiing beskikbaar was. Die boorgate het opgedroog.
“Die temperature het skerp gewissel – binne die bestek van ‘n paar dae het die temperatuur van 47°C geval tot onder vriespunt, wat ryp veroorsaak het. Die droogte en temperatuurwisseling is stresfaktore wat veroorsaak het dat die tabakplante te vroeg begin blom het.
“Boonop het ‘n haelbui, wat 20% van die oes vernietig het, te laat in die seisoen voorgekom om die plante kans te gee vir hergroei,” sê Botha.Volgens Janno Koen, agronoom van Universal Leaf SA (ULSA), vir wie boere lugdroogtabak produseer, was die oes baie bevredigend. “Ten spyte van hierdie uitdagings het boere wat lugdroogtabak produseer gemiddeld 2 950 kg/ha gelewer – die mikpunt was 3 000 kg/ ha. Sommige boere het meer as 4 000 kg/ha produseer.”
Volhoubaarheid
“Vir ULSA gaan dit oor volhoubaarheid sodat produsente oor 10, 20 jaar steeds in die tabakbedryf kan wees,” sê Koen.
“Ons probeer so doeltreffend moontlik met ons beskikbare grond, water, mense, plantmateriaal en fondse werk, en navorsing deur die Wes-Kaapse departement van landbou en ULSA maak dit moontlik.”
Die sukses kan aan ‘n aantal faktore toegeskryf word:
Omdat tabak ‘n baie kort produksietyd het, het tabakboere geleer om baie vinnig aan te pas.
Feitlik al die produsente (98%) het drupbesproeiing installeer wat die bietjie beskikbare water ten beste benut het.
Met behulp van die departement se Fruitlook-program word die groei, grondvog en watergebruik gemonitor.
Navorsing deur privaat instansies wat chemikalieë verskaf, dra by tot grondgesondheid, wat roofbou voorkom en wat daartoe lei dat plante minder vatbaar is vir peste en plae, soos aalwurm.
Opleiding deur die departement en ULSA verseker die beste arbeidspraktyke, insluitend beroepsveiligheid en lewenstandaard, wat ooreenstem met internasionale vereistes.
Kontak Janno Koen by 082 703 2470 of Chris Botha by 084 250 2483 vir meer inligting oor tabakproduksie.