Kenner praat reguit oor grondhervorming
“As jy aan die grondwet begin karring gaan demokrasie val.” Dit was een van die waarskuwings wat dr. Christo van der Rheede, adjunk uitvoerende direkteur van Agri SA verlede Donderdagaand aan die regering gerig het.
Van der Rheede was die gasspreker by die Oudtshoornbesigheidskamer se netwerkaand by De Opstal. Hy het oor die regering se voorneme om die grondwet te verander om grondonteiening sonder vergoeding toe te laat.
Oor hierdie kwessie en die ondeurdagtheid daarvan het Van der Rheede geen doekies omgedraai nie. Hy het gesê as daar aan die grondwet getorring word om politieke ideologieë na te jaag val demokrasie. Hy het klem gelê op die enorme rol wat kommersiële landbou in die land se voedselsekerheid en die ekonomie speel. Volgens hom is daar tans ongeveer 35 000 kommersiële boere in die land en voedselsekerheid word deur slegs ongeveer 7 000 van hulle gedryf. “As kommersiële landbou val, val die waardeketting en dan val die voedselsekerheid.”
Volgens hom is die ANCpolitiek vergiftig en gebou op kompromieë met die uitsluitlike doel van selfverryking. “Ramaphosa se grootste uitdaging is die agendas binne die ANC. Daar lê ‘n groot stryd voor, veral omdat hy self kompromieë moes aangaan.”
Van der Rheede het verskeie statistieke aangehaal wat duidelik daarop wys dat grondhervorming wat reeds plaasgevind het, klaaglik misluk het. “Die staat het reeds R40 miljard aan grondrestitusie spandeer met absoluut niks om daarvoor te wys nie. Om lappies grond links en regs uit te deel is van geen nut nie.” Hy het na die ongeveer 1 000 000 bestaansboere verwys en gesê dit is sinneloos om aan hulle nog grond beskikbaar te stel, aangesien hulle nie tot voedselsekerheid bydra nie. Volgens hom lê die oplossing in vennootskappe met die meer as 250 000 bruin en swart kleinboere. “Vat hande met hulle en bou landbou se toekoms deur hulle by kommersiële landbou te betrek en seker te maak dat hulle tot voedselsekerheid bydra.” Om op die staat te vertrou is volgens hom ‘n resep vir mislukking. “Die staat is op hierdie stadium nie ‘n bate vir kommersiële landbou en voedselsekerheid nie, maar eerder ‘n las.”
Hy het afgesluit deur te sê dat elke landsburger daartoe verbind moet wees om kommersiële landbou te red en gesond te hou.