Anna NeethlingPohl word onthou
GRAAFF-REINET - Lede van die FAK Graaff-Reinet-kultuurnetwerk, FAK-personeellede en die hoofleerders van die Hoër Volkskool waar Anna Neethling-Pohl skoolgegaan het, het onlangs in die Cradockstraat-begraafplaas bymekaargekom om hulde aan die doyenne van Afrikaanse teater met die 30-jaar herdenking van haar sterfdag te bring.
Volgens FC Pelser, woordvoerder van die FAK Graaff-Reinet-kultuurnetwerk, was Anna Servasina Pohl, wat die verhoognaam Anna Neethling-Pohl gebruik het om verwarring met die sopraan Anna Elizabeth Pohl te voorkom, op 14 Augustus 1992 oorlede. Haar laaste rusplek is op haar geboortedorp, Graaff-Reinet. Sy is saam met haar ouers begrawe.
"’n Klein steentjie met die woorde Mooi is die lewe en die dood is mooi van NP van Wyk Louw is die laaste herinnering van ’n formidabele vrou wat in haar lewe ’n groot impak gemaak het op die gebied van taal en kultuur. Hoe paslik dat iemand wat so ’n groot liefde vir Afrikaans gehad het, en ’n kampvegter daarvoor was, oorlede is op 14 Augustus, die datum waarop die Genootskap van Regte Afrikaners gestig is," het hy in 'n verklaring gesê.
Hy het verder gesê dat Neethling-Pohl haar loopbaan eers as onderwyser begin het en was daarna die eerste vroulike Afrikaansomroeper by die SAUK waar sy 21 jaar radiowerk gedoen en Afrikaanse programme vervaardig het. Sy was ook 'n professor in drama, regisseur, vertaler en skrywer.
"Pohl was in die dertigerjare die dryfkrag agter die stigting van Afrikaanse toneelverenigings en het sodoende deure oopgemaak vir Afrikaanse toneel. Sy het in meer as 50 teaterstukke gespeel en was die regisseur vir meer as 60 teaterproduksies. Alhoewel sy teater verkies het, maak sy ook in film in 1938 haar debuut met die rolprent. Die bou van ons nasie en met die koms van televisie speel sy in reekse soos Ballade vir ’n enkeling en Die Mannheimsage. Sy het baanbrekerswerk gedoen by die dramadepartement van die Universiteit van Pretoria wat haar in 1986 vereer met die Laureata-toekenning, die hoogste toekenning wat aan alumni van hierdie universiteit gemaak word."
Pelser sê dat George Ballot, Katinka Heyns, Lerina Erasmus, Tobie Cronjé, Sandra Prinsloo en Trudie Taljaard onder haar hande as dramastudente gekom het.
"Sy het sewe van Shakespeare se dramas in Afrikaans vertaal, asook 25 Shakespearesonnette, en ’n enorme bydrae gelewer om Shakespeare toeganklik te maak vir die Afrikaanse gehoor en Afrikaanse akteurs die geleentheid te bied om Shakespeare in hul moedertaal te kon opvoer. Self het sy, onder andere, die rol van Lady Macbeth vertolk in een van hierdie produksies."
In Desember 1938 lewer sy ’n besondere bydrae by die hoeksteenlegging van die Voortrekkermonument toe sy Die dieper reg van NP van Wyk Louw voorgedra het. As volksfeesorganiseerder het sy ’n sleutelrol gespeel by die inwyding van die Voortrekkermonument, die 1952 Van Riebeeckfees, die viering van Die wonder van Afrikaans en republiekfeeste. As skrywer publiseer sy onder andere haar outobiografie, Dankbaar die uwe en die biografie van haar vader Peter Pohl, ook ’n bekende in teater, Ek kry koud.
Die hoofseun en hoofdogter van Hoër Volkskool het Skriflesing en gebed by die huldigingsgeleentheid gedoen, huldeblyke is gelewer en die FAK het ’n krans gelê. ’n Inwoner van Graaff-Reinet, lid van die kultuurnetwerk en programleier by die geleentheid, Johan Dames, het na Anna Neethling-Pohl verwys as ’n formidabele vrou en gesê dat die inligting oor haar lewe die bewondering vir wat sy as mens bereik het en vir die Afrikaner beteken het, beklemtoon het.