DIE BELANGRIKSTE KENMERK WAAROOR NIEMAND PRAAT NIE

Lekplekweerstand, vragdravermoë, hitteweerstand, bakrol, stuurreaksie en drukverrigting... hierdie is net ’n paar eienskappe wat regstreeks verbind word met die band se karkas.

Tog, ondanks die voor die hand liggende belangrikheid van dié eienskappe in die veld, sal jy selde hoor dat iemand die bou van die karkas noem as hulle om die kampvuur oor ’n veldrybandetoets redekawel.

Hoekom is dit so? Hoekom ignoreer so baie mense (bandehandelaars en 4x4tydskrifte ingesluit) die één ding wat tot 70% van ’n band se duursaamheid en verrigting bydra?

Antwoord: Dis moeilik om dit te peil. Die band se karkas is die grondslag wat die res van die bandontwerp en -bou bepaal. Dis soos wanneer jy ’n huis koop – jy kan nie met die blote oog sien of die fondament stewig is nie. Net so is dit moeilik om die gehalte van die karkas te beoordeel sonder om dit in twee te sny. Maar voordat jy die kwessie na jou agterkop skuif omdat dit “onmoontlik is om te bepaal”: Daar is ’n manier hoe jy die sterkte van die karkas kan peil. Dis so doeltreffend, die syfers is voor die hand liggend.

VRAGDRA-GRADERING

Die sywand van ’n veelterrein- en modderband sal ’n vragdra-gradering van tussen 1 100 kg en 1 700 kg hê.

Die meeste veelterreinbande wat deur die vervaardiger as standaardtoerusting op die voertuig gesit word (sogenaamde OE-bande) en ligtediensvoertuigbande sal rondom die 1 100 kg-merk wees. Daarteenoor sal die meeste namarkse (ligtediens-) bande, soos Cooper s’n, wissel tussen 1 300 kg en 1 700 kg per band. As die vragdragradering so belangrik is, hoekom sit vervaardigers nie sterker bande op 4x4’s nie?

Dis ’n goeie vraag, en die antwoord eenvoudig: geld. Die meeste vervaardigers doen hulle bes om die koste laag te hou sodat hulle mededingend kan bly met prys, brandstofdoeltreffendheid en gerief. Daarom kyk vervaardigers veral na die volgende eienskappe as hulle bande kies: Hulle moet bekostigbaar wees. Hulle moet liggewig wees vir beter brandstofdoeltreffendheid. Hulle moet taamlik “sag” wees vir groter gerief op die pad.

Daar is ook ’n ander vraag wat jy moet oorweeg: As vier standaardbande saam 4 400 kg vrag kan dra, is dit nie meer as genoeg nie? Die brutovoertuigmassa van ’n dubbelkajuitbakkie is gewoonlik 3000kg.

Op papier is dit wel die geval, maar wil jy regtig jou bande tot die uiterste beproef as jy op ’n afgeleë plek in die veld ry, ’n omgewing met hindernisse wat jou bande kan beskadig? Jy loop ’n veel groter gevaar om ’n band te verloor op ’n steil, rotsagtige pad as die gewig van jou voertuig op jou voorwiele is en jy statiese stuurwielbewegings oor skerp rotse moet maak.

Baie van ons voeg ook swaar bykomstighede by ons voertuig –soos ’n ekstra brandstoftenk, watertenk, namarkse buffers, wenas, ekstra noodwiel – en natuurlik sleep ons soms ook nog ’n boswa of -woonwa.

Die vragdravermoë van ’n band word direk met sy lugdrukgradering verbind. ’n Band met ’n vragdragradering van 1 100 kg sal waarskynlik ’n maksimum lugdrukgradering van 3 bar hê. Daarteenoor kan ’n Cooper S/T MAXX met ’n vragdravermoë van 1 400 kg gemaklik 5 bar hanteer. Dis nagenoeg 30% meer as die standaardbande.

Maar die voordele van ’n hoë vragdragradering eindig nie daar nie…

AFBLASING, HITTE EN LEKPLEKWEERSTAND

Hoewel baie vervaardigers vasskop teen afblasing, kan niemand stry teen die voordele daarvan vir veldrybande nie.

’N BAND MET ’N LAE BANDDRUK...

het veel beter vastrapvermoë; is geriefliker in die veld; is aansienlik meer bestand teen lekplekke; verminder stres op jou skokbrekers; en verminder die risiko op sny-en-skilfer-skade. Hoeveel moet jy jou bande afblaas? Ongelukkig het dié vraag nie ’n maklike antwoord nie. Maar kortom: Soveel as moontlik sonder om jou bandstruktuur in die gedrang te bring.

Daarom is die veldryband se vermoë om afgeblaas te word direk eweredig aan die risiko daarvan in die eerste plek, soos hitteskade.

Kom ons verduidelik: Hoe meer jy die band afblaas, hoe groter raak die risiko dat jy gevaarlike hittevlakke binne die sywand laat opbou, wat die band heeltemal sal beskadig. Dit geld veral wanneer jy in uitermate warm gebiede ry waar die padoppervlak 60ºC plus kan bereik. Die gewig wat jy in die voertuig dra en die spoed waarteen jy ry, sal natuurlik ook bepaal hoeveel jy die band kan afblaas voordat hitte ’n probleem word. BO Jy sal op die sywand van die band die vragdravermoë sien.

REGS Oor die algemeen het ’n band vir ’n ligtediensvoertuig ’n sterker bou as dié van sportnuts- en passasiersbande. Kyk uit vir die letters “LT” (vir light truck) wanneer jy veldrybande koop.

INLAS Goedkoper bande gebruik dikwels staalkoorde pleks van trekvaste staal. Dit beïnvloed die sterkte van die band se karkas én sy vragdravermoë.

Uiteraard sal ’n band met ’n sterker karkas en hoër vragdragradering aansienlik beter vaar as ’n swakker band wat betref sy vermoë om koel te bly en afgeblaas te word sonder om soveel hitte te genereer.

Dit beteken ’n beter vastrapvermoë, meer gerief in die veld, beter skokbeskerming, minder lekplekke en minder sny-en-skilferskade omdat die band gebou is om ’n laer banddruk in die veld te hanteer.

Volgende maand kyk ons in meer detail na sny-en-skilfer-skade – wat dit veroorsaak, hoe dit voorkom kan word, en hoekom sommige bande meer geneig is daartoe as ander.

Tot dan: Stuur enige vrae oor veldrybande na marketing@tyrelife.co.za of vir meer ekspertraad oor bande, gaan na die webwerf www.tyrelife.co.za. Groete. Die TyreLife-span