Lewe langs die rivier

In Belém prop ons die Landie op die vragskuit saam met 24 lorries – ons tuiste vir twee dae (en sowat 500 km). Die plan is om van Macapá af noord te mik na die lande Frans-Guiana, Suriname en Guyana, en dan weer suid deur Brasilië na die stede Manaus en Porto Velho, en uiteindelik na Cusco in Peru. Maar dinge loop nie altyd soos beplan nie...

Ons hoor later dié vragskuit is eintlik ’n handelsvaartuig, wat net een bestuurder per lorrie toelaat. ’n Vragskuit is basies ’n drywende staalplatform. Toeriste word nie meer daarop toegelaat nie, want ’n paar jaar gelede het iemand glo van een afgeval. Hoe ons twee plek gekry het, weet nugter...

Nietemin verwelkom die lorriebestuurders ons, en gee raad waarvoor ons op ons hoede moet wees op ons reis noord. (In Portugees, natuurlik.) Elke nou en dan bring hulle salami of ’n ander lekkerny. Ons slaap in die Landie terwyl die bestuurders onder hulle treilers slaap, of in hangmatte wat gespan word in die lorrie se kajuit.

Hier’s geen paaie langs die rivier nie – die plaaslike mense lewe langs die oewer en alles gebeur op die water. Soms vaar die vragskuit in die oop water; die rivieroewer doer ver op die horison. Ander kere is ons net 10 m van die oewer af en kan jy die reënwoud sien, ruik en hoor. Dan sit ons in kampstoele en probeer ape, voëls, pienk dolfyne of ’n jaguar (wensdenkery!) met verkykers gewaar.

Soms onderbreek kleurryke huisies op stelte die groen muur van die reënwoud, elkeen met ’n houtkaai en dikwels ’n speelplek vir kinders. Kinders van net drie jaar oud baljaar in die rivier, gewoonlik in boomkano’s. Elke nou en dan sien jy ’n skool of ’n kerk – op stelte. Die inwoners bind hulle kano’s aan die vragskuit vas, spring op en verkoop steurgarnale of vis.

Nader aan Macapá kweek bestaansboere gewasse in die moerasland en wei waterbuffels in die water.

Macapá, ’n stad met sowat ’n halfmiljoen mense, is só afgeleë dit word nie eens in die Lonely Planet Brazil- gidsboek genoem nie. Ons besoek die indrukwekkende São José de Macapá-fort, gebou in die laat 1700’s om die Amasoneriviermonding en die dorpe stroomop teen indringers te beskerm.

Macapá is op seevlak én op die ewenaar – dis bedompig en oondwarm. Ons proe ons eerste riviervis met garnaalsous in ’n restaurant waarvan die kante oop is sodat ’n luggie kan deurtrek. Dis waarskynlik ons lekkerste vismaal nóg! Riviervis in Suider-Afrika smaak soms modderig, maar dié vis smaak asof dit pas uit die see gekom het.

Macapá word omring deur reënwoud. Hier’s twee paaie na die weste van Brasilië en een pad noord na Frans-Guiana – 500 km se teer en slegte sinkpad. Jip, reg geraai, dis die een wat ons gaan ry! >

Links, van bo na onder. Hanlie was die enigste vrou op die (onwettige) vragskuit. Hier sit sy saam met ’n paar vriendelike Brasiliaanse lorriebestuurders in die enigste skadukolle op die vragskuit – onder ’n lorrie se treiler; Op die passasierspont slaap die passasiers in hangmatte op die dek; Hanlie probeer haar bes om nie van die ewenaar af te val in die stad Macapá nie. Oorkantste blad. Die plaaslike inwoners bly meestal op rivieroewers – al die geboue is op stelte. Die meeste aksie is op die water: handelsware word uitgeruil en mense beweeg heen en weer. Hanlie het amper op dié tarantula getrap!